Στο χωριό Στρογγυλή, στη νότια Κέρκυρα, ένα δέντρο στέκει επιβλητικό και αθόρυβο μάρτυρας της ιστορίας του νησιού.
Πρόκειται για την «Ευδοκία», μια αρχαία ελιά που εκτιμάται ότι έχει ηλικία άνω των 1.100 ετών, κατατάσσεται μεταξύ των αρχαιότερων ελαιόδεντρων της Ευρώπης. Η ονομασία της δόθηκε από τη βιολόγο και ποιήτρια Ελένη Λουκά, η οποία κατάγεται από το χωριό και υπήρξε η πρώτη που αντιλήφθηκε την πολιτιστική και οικολογική αξία του δέντρου.
Η ηλικία της Ευδοκίας τεκμηριώθηκε επιστημονικά μέσα από εξειδικευμένη χρονολόγηση που πραγματοποίησε το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο της Δρέσδης στη Γερμανία. Η μελέτη τοποθετεί τη φύτευσή της γύρω στο 928 μ.Χ., δηλαδή πολύ πριν την ενετική κυριαρχία στην Κέρκυρα και σχεδόν μία χιλιετία πριν τον 21ο αιώνα. Παρά τα χρόνια της, η ελιά παραμένει υγιής και καρποφόρα, γεγονός που εντυπωσιάζει επιστήμονες και επισκέπτες.
Ο κορμός της Ευδοκίας προκαλεί δέος με τον όγκο και τη μορφολογία του, καθώς φέρει έντονες φυσικές διαμορφώσεις, βαθιές αυλακώσεις και σημάδια που μαρτυρούν τις πολλές δεκαετίες ζωής και τις φυσικές κακουχίες που έχει υπομείνει. Πέρα από τη βιολογική της σημασία, αποτελεί πολιτιστικό σύμβολο και φυσικό ορόσημο για την περιοχή.
Η Ένωση Επτανησίων Ελλάδας έχει αναλάβει πρωτοβουλίες για την αναγνώριση της Ευδοκίας ως «μνημειακής ελιάς», ωστόσο μέχρι σήμερα δεν έχει υπάρξει επίσημη κρατική πιστοποίηση, όπως συμβαίνει με την επίσης διάσημη ελιά των Βουβών στην Κρήτη. Παρόλα αυτά, η Ευδοκία έχει ήδη αποκτήσει ιδιαίτερη θέση στην καρδιά της τοπικής κοινωνίας και των επισκεπτών.
Η σημασία του δέντρου δεν περιορίζεται μόνο στο ιστορικό του βάθος. Τα τελευταία χρόνια, η Ευδοκία έχει ενταχθεί σε εκπαιδευτικά προγράμματα, πολιτιστικές εκδηλώσεις και περιβαλλοντικές δράσεις. Σχολεία από όλη την Κέρκυρα την επισκέπτονται, ενώ τουρίστες, φοιτητές και ερευνητές σταματούν να τη θαυμάσουν και να φωτογραφηθούν δίπλα της. Είναι ένα ζωντανό μνημείο που ενώνει το φυσικό τοπίο με την ανθρώπινη ιστορία και ενθαρρύνει τον διάλογο για την προστασία και την ανάδειξη της τοπικής κληρονομιάς.
Ένα ελαιόδεντρο που γεννήθηκε στην εποχή του Βυζαντίου συνεχίζει να δίνει καρπούς και να εμπνέει, αποτελώντας πολύτιμη υπενθύμιση της ανάγκης για σεβασμό και φροντίδα προς το περιβάλλον και την ιστορική μνήμη.
