Σημαντική κάμψη καταγράφει η οικοδομική δραστηριότητα στα Ιόνια Νησιά κατά το πρώτο δίμηνο του 2025, με τις εκδοθείσες άδειες ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας να μειώνονται κατά 49 σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2024, σημειώνοντας πτώση 25,5%. Η μείωση αποδίδεται κυρίως στη δικαστική εμπλοκή που προκάλεσαν οι αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας για τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό, οι οποίες επέφεραν αβεβαιότητα και επιβράδυνση στη διαδικασία έκδοσης αδειών.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), τα Ιόνια Νησιά κατέγραψαν μείωση στον αριθμό των εκδοθεισών οικοδομικών αδειών κατά το πρώτο δίμηνο του 2025. Συγκεκριμένα, οι άδειες ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας μειώθηκαν κατά 25,5% (143 το 2025 έναντι 192 το 2024), η συνολική επιφάνεια αυξήθηκε κατά 26,3% (74.093 m² το 2025 έναντι 58.667 m² το 2024), ενώ ο συνολικός όγκος σημείωσε άνοδο κατά 88% (539.077 m³ το 2025 έναντι 286.785 m³ το 2024). Η αύξηση σε επιφάνεια και όγκο, παρά τη μείωση των αδειών, αποδίδεται στην έκδοση μεμονωμένων αδειών μεγάλης κλίμακας.
Η εικόνα αυτή διαφοροποιείται από τις περισσότερες ελληνικές περιφέρειες, όπου παρατηρείται ταυτόχρονη μείωση τόσο στον αριθμό των αδειών όσο και στην επιφάνεια και τον όγκο. Για παράδειγμα, στην Περιφέρεια Αττικής, οι άδειες μειώθηκαν κατά 27,2%, η επιφάνεια κατά 49,1% και ο όγκος κατά 34,5% την ίδια περίοδο.
Πανελλαδικές τάσεις και συγκρίσεις με το προηγούμενο έτος
Σε εθνικό επίπεδο, η συνολική οικοδομική δραστηριότητα τον Φεβρουάριο του 2025 υποχώρησε κατά 21,9% στον αριθμό των αδειών, κατά 33,1% στην επιφάνεια και κατά 15,7% στον όγκο σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2024. Η ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα κατέγραψε μείωση 22,1% στον αριθμό αδειών, 33,3% στην επιφάνεια και 15,6% στον όγκο.
Το δίμηνο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2025, σε όλη τη χώρα εκδόθηκαν 3.866 άδειες ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας, έναντι 4.834 το αντίστοιχο διάστημα του 2024, δηλαδή μείωση κατά 20%. Η συνολική επιφάνεια μειώθηκε κατά 35% (690.547 m² από 1.063.073 m²), ενώ ο συνολικός όγκος μειώθηκε κατά 25,8% (3.360.576 m³ από 4.526.064 m³).
Η μείωση καταγράφεται σε όλες σχεδόν τις περιφέρειες της χώρας, με εξαίρεση μεμονωμένες περιπτώσεις όπως τα Ιόνια Νησιά, όπου η αύξηση σε επιφάνεια και όγκο οφείλεται σε ειδικές συνθήκες (έκδοση μεγάλων αδειών). Στην Κρήτη, για παράδειγμα, ο αριθμός αδειών μειώθηκε κατά 19,4%, η επιφάνεια κατά 53,3% και ο όγκος κατά 56,1%. Στη Δυτική Μακεδονία, ο αριθμός αδειών αυξήθηκε κατά 2,5%, όμως ο όγκος μειώθηκε κατά 1,4%.
Δικαστικές αποφάσεις και κυβερνητικές πρωτοβουλίες
Η πτώση στην οικοδομική δραστηριότητα αποδίδεται, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της αγοράς και τα σχετικά ρεπορτάζ, στη δικαστική εμπλοκή που προκλήθηκε από τις αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (146-149/2025), οι οποίες έκριναν αντισυνταγματική την οριζόντια εφαρμογή των κινήτρων και προσαυξήσεων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ). Το αποτέλεσμα ήταν η άμεση διακοπή της υποβολής νέων φακέλων για αδειοδότηση, με χαρακτηριστική απώλεια 968 αδειών μόνο το πρώτο δίμηνο του 2025, σε σύγκριση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα.
Η κυβέρνηση, και ειδικότερα το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), ανακοίνωσε σειρά νομοθετικών και θεσμικών παρεμβάσεων. Στα μέσα Μαΐου κατατέθηκε τροπολογία που διασφαλίζει τη συνέχιση των εργασιών σε έργα που είχαν ξεκινήσει έως τις 11/12/2024, ενισχύει την ασφάλεια των αδειών, προβλέπει διαδικασίες αναθεώρησης και εισάγει τον μηχανισμό του περιβαλλοντικού ισοδυνάμου.
Παράλληλα, προαναγγέλλεται η έκδοση Προεδρικού Διατάγματος, το οποίο θα έχει την έγκριση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, ώστε να αποσαφηνιστεί το θεσμικό πλαίσιο και να τερματιστεί η αβεβαιότητα στην αγορά.
Προοπτικές και εκτιμήσεις
Η οικοδομική δραστηριότητα στην Ελλάδα βρέθηκε σε φάση ανάκαμψης το δωδεκάμηνο Μαρτίου 2024 – Φεβρουαρίου 2025, με αύξηση 5,4% στον αριθμό αδειών, 4,9% στην επιφάνεια και 0,1% στον όγκο, σε σύγκριση με το προηγούμενο αντίστοιχο διάστημα. Ωστόσο, η απότομη πτώση κατά το πρώτο δίμηνο του 2025 θέτει υπό αμφισβήτηση τη διατήρηση της ανοδικής τάσης.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, η συμμετοχή της δημόσιας οικοδομικής δραστηριότητας παραμένει περιορισμένη (2,2% στον συνολικό όγκο το Φεβρουάριο 2025), επομένως η εξέλιξη της ιδιωτικής δραστηριότητας είναι καθοριστική για την πορεία του κλάδου.
Η αγορά αναμένει την ολοκλήρωση του νέου θεσμικού πλαισίου, εκτιμώντας ότι η αποσαφήνιση των κανόνων θα οδηγήσει σε σταδιακή αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και της δραστηριότητας.
