Μεγάλη Πέμπτη 13 Απριλίου 2023 σήμερα και σύμφωνα με το εορτολόγιο γιορτάζουν όσοι φέρουν το όνομα: Γερόντιος, Μαρτίνος, Μαρτίνη, Μαρτίνα, Τίνα.
Αγία Θεοδοσία και Γερόντιος
Η μνήμη τους δεν φαίνεται πουθενά στους Συναξαριστές. Τους συναντάμε στο Λαυριωτικό Κώδικα Ι 70, όπου υπάρχει σχετικό υπόμνημα.
Σύμφωνα με αυτό η Θεοδοσία ήταν κόρη του βασιλιά Αδριανού (117 – 138 μ.Χ.) και επειδή δεν ήθελε να έλθει σε γάμο κοινωνία, όπως ήθελαν οι γονείς της, εγκατέλειψε το παλάτι μαζί με τον υπηρέτη της Γερόντιο και έφυγε από την πόλη μεταμφιεσμένη σε ζητιάνα. Πήγε στην Ιερουσαλήμ, προσκύνησε τους Αγίους Τόπους και περιηγήθηκε όλα τα εκεί μοναστήρια, όπου γνώρισε όλες τις αρετές των Όσιων. Κατόπιν κλείστηκε σ’ ένα κελί και έκανε αυστηρή άσκηση με αγρυπνίες, νηστείες και προσευχή. Τον δε υπηρέτη της τον έβαλε σε μοναστήρι, όπου έγινε μοναχός και αφού έφτασε σε μεγάλα ύψη αρετής απεβίωσε ειρηνικά. Η δε Άγια, αφού και αυτή έφτασε σε μεγάλα ύψη αρετής, απέκτησε προορατικό χάρισμα και προείδε το τέλος της. Έτσι, φώναξε τον εκεί επίσκοπο, κοινώνησε των αχράντων μυστηρίων και παρέδωσε το πνεύμα της στον Θεό.
Το Συναξάρι όμως αυτό, μάλλον είναι φανταστικό και συγχέεται με αυτό των Αγίων Γερόντιου και Βασιλείδη της 1ης Απριλίου.
Άγιος Μαρτίνος
Ο Άγιος Μαρτίνος, Επίσκοπος Ρώμης, γεννήθηκε στην κεντρική Ιταλία, στο Τόδι της Ομβρικής. Έγινε Πάπας Ρώμης την εποχή που την Εκκλησία ταλαιπωρούσε η αίρεση των Μονοθελητών. Δυστυχώς, τότε και η Εκκλησία της Κωνσταντινούπολης είχε πέσει στα δίχτυα αυτής της αίρεσης, διότι ο Πατριάρχης Παύλος ο Β’ ήταν υπέρμαχος του Μονοθελητισμού, μαζί με τον αυτοκράτορα Κώνστα τον Β’ . Ο Πάπας Μαρτίνος, υπέρμαχος της Ορθοδοξίας, προσπάθησε με επιστολή του, αλλά και με ειδικούς απεσταλμένους κληρικούς, να επαναφέρει τον Πατριάρχη Παύλο στο ορθόδοξο δόγμα. Μάταια, όμως.
Ο Πατριάρχης, επηρεαζόμενος από τον αυτοκράτορα, επέμενε στο Μονοθελητισμό και εξόρισε τους απεσταλμένους του Μαρτίνου σε διάφορα νησιά. Μάλιστα, ο Κώνστας ο Β’ έστειλε και συνέλαβαν με δόλο και τον ίδιο το Μαρτίνο. Και αφού τον οδήγησαν αιχμάλωτο στην Κωνσταντινούπολη, κατόπιν τον εξόρισαν στη Χερσώνα. Εκεί, πέθανε στις 16 Σεπτεμβρίου του 655 μ.Χ., αφού κυβέρνησε την εκκλησία του έξι χρόνια. Το σπουδαιότερο, όμως, είναι ότι ο θάνατος τον βρήκε αγωνιζόμενο στις επάλξεις της Ορθοδοξίας, ορθοτομούντα τον λόγον της αληθείας. Δηλαδή, να διδάσκει ορθά, χωρίς πλάνη, το λόγο της αλήθειας. (Η μνήμη του, από ορισμένους Συναξαριστές, επαναλαμβάνεται στις 20 Σεπτεμβρίου).
Μαζί με τον Άγιο Μαρτίνο εξορίστηκαν στη Χερσώνα και δυο ακόμα Επίσκοποι, όπου μετά από πολλές ταλαιπωρίες πέθαναν.
