Το αποτύπωμα της εντεινόμενης κοινωνικής δυσαρέσκειας στην εκλογική συμπεριφορά. Η πλειονότητα (76%) θεωρεί ανεπαρκή τα μέτρα που έχει λάβει η κυβέρνηση για την αντιμετώπιση του κύματος της ακρίβειας.
Ακρίβεια, χαμηλοί μισθοί και συνθήκες εργασίας είναι τα ζητήματα που ανησυχούν την κοινωνία κατά την τρέχουσα περίοδο, διατηρώντας -ή και ενισχύοντας- την ένταση των αρνητικών συναισθημάτων (απογοήτευση, θυμός, απελπισία και φόβος) για την πολιτική και οικονομική κατάσταση της χώρας. Και η σημαντική μεταβολή των κυρίαρχων κοινωνικά συναισθημάτων μέσα σε λίγους μόνο μήνες αποτυπώνει ανάγλυφα την προς το αρνητικότερο ταχύτατη μεταστροφή του κλίματος.
Ενδεικτικά, συγκριτικά με την αντίστοιχη μέτρηση περίπου έξι μήνες νωρίτερα, έχουν ενισχυθεί σημαντικά τα συναισθήματα της απελπισίας (+9%), του φόβου (+9%) και της απογοήτευσης (+7%), ενώ έχει υποχωρήσει η αισιοδοξία (-9%), το μόνο θετικό συναίσθημα που ανιχνευόταν για μεγάλο διάστημα στην πρώτη τετράδα της σχετικής λίστας. Αναμενόμενα δε, ως μια τάση που καταγράφεται εδώ και αρκετούς πλέον μήνες, το ζήτημα της πανδημίας συνεχίζει να ιεραρχείται σαφώς χαμηλότερα στη λίστα των σημαντικότερων ζητημάτων, φανερώνοντας ενδεχομένως μια μερική κανονικοποίησή του, ενώ ο ρωσο-ουκρανικός πόλεμος, παρά το γεγονός ότι συνεχίζει και ενδιαφέρει την κοινωνία, δεν προσλαμβάνεται ως εξέλιξη της οποίας ο αντίκτυπος με άμεσο τρόπο επηρεάζει τις ζωές μας.
Σε αυτό το πλαίσιο, τα μέτρα που έχει λάβει η κυβέρνηση για την αντιμετώπιση του κύματος της ακρίβειας αξιολογούνται από την πλειονότητα ως ανεπαρκή (76%), με τους περισσότερους/ες να αποδίδουν την εν λόγω ανεπάρκεια όχι σε εξωγενείς παράγοντες, όπως η ενεργειακή κρίση ή οι περιορισμένες δημοσιονομικές δυνατότητες της χώρας, αλλά στις πολιτικές ιδέες του κυβερνώντος κόμματος. Παράλληλα, για πρώτη φορά μετά τις εκλογές του 2019, η μεγαλύτερη μερίδα της κοινής γνώμης είναι έτοιμη να αποδώσει στην κυβέρνηση ευθύνες για μια ενδεχόμενη «περίοδο οικονομικής λιτότητας» κατά τους επόμενους μήνες.
Και τούτο επιβεβαιώνει πως πλέον το βέλος της ευθύνης δεν διαχέεται γενικώς στις διεθνείς εξελίξεις ή αδιακρίτως σε όλες τις κυβερνήσεις των τελευταίων ετών, αλλά «δείχνει» όσο ποτέ άλλοτε κατά τη διάρκεια του τρέχοντος εκλογικού κύκλου το ίδιο το κυβερνών κόμμα. Τα παραπάνω ευρήματα αλλά και το γεγονός ότι περίπου οι μισοί πολίτες επιθυμούν την προκήρυξη πρόωρων εκλογών επιβεβαιώνουν την υπόθεση ότι η αντικυβερνητική «γκρίνια» έχει μετασχηματιστεί σήμερα σε διευρυμένη κοινωνική δυσαρέσκεια με αντικυβερνητικό προσανατολισμό.
Τι αποτύπωμα, ωστόσο, αφήνουν οι παραπάνω διαπιστώσεις στο πεδίο του πολιτικού και εκλογικού ανταγωνισμού; Σύμφωνα με τα ευρήματα της παρούσας έρευνας, η εκλογική επιρροή της Ν.Δ. (30%) υποχωρεί κατά 1% συγκριτικά με τη μέτρηση του Μαρτίου, ενώ η αντίστοιχη του ΣΥΡΙΖΑ (24,5%) αυξάνεται κατά 0,5%, διαμορφώνοντας τελικά την απόσταση μεταξύ των δύο κομμάτων στο 5,5%.
Παράλληλα, το Κίνημα Αλλαγής δείχνει να πιέζεται περαιτέρω μετά την πρόσκαιρη, όπως φαίνεται, ανοδική του πορεία, ανιχνευόμενο στο 12%. Η δημοσκοπική εικόνα των υπόλοιπων κομμάτων δεν μεταβάλλεται σημαντικά, με το ΚΚΕ να συγκεντρώνει το 5% των προτιμήσεων, την Ελληνική Λύση το 3,5% και το ΜέΡΑ25 το 2%, ποσοστό που δεν θα του εξασφάλιζε κοινοβουλευτική εκπροσώπηση. Μόνη διαφοροποίηση, η για πρώτη φορά δημοσκοπικά ορατή αποτύπωση του κόμματος του οποίου ηγείται ο Ηλίας Κασιδιάρης (2%), πρώην βουλευτής της ναζιστικής εγκληματικής οργάνωσης.
Συνολικά, τα παραπάνω ευρήματα είναι μια σαφής ένδειξη αλλαγής του πολιτικού σκηνικού. Μια κοινωνία κουρασμένη και θυμωμένη, έτοιμη να μεταβάλει την εκλογική της συμπεριφορά.
Κερδισμένο στη μεγάλη εικόνα είναι σαφώς το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που δείχνει μετά από μια περίοδο στασιμότητας να κερδίζει πόντους, ευνοούμενο σαφώς και από την υποχώρηση του αντι-ΣΥΡΙΖΑ ρεύματος. Ενδεικτικό τούτου, ότι η κοινή γνώμη, για πρώτη φορά μετά από σχεδόν μια πενταετία, μοιάζει απόλυτα διχασμένη σε σχέση με το ποιο πολιτικό κόμμα, η Ν.Δ. ή ο ΣΥΡΙΖΑ, θα την ενοχλούσε περισσότερο να κερδίσει τις επόμενες εκλογές. Εν τούτοις, στο νέο τοπίο, δεν θα πρέπει κανείς να υποτιμάει τα διδάγματα της προηγούμενης ταραχώδους δεκαετίας αλλά και της πολύ πρόσφατης εκλογικής ιστορίας, όπως αυτή αποτυπώθηκε και στις προεδρικές εκλογές της Γαλλίας:
Οι κρίσεις αποτελούν σημαντική ευκαιρία για ανάδειξη δυνάμεων που προσανατολίζονται στην κοινωνική αλλαγή με προοδευτικό πρόσημο αλλά και άλλων, υπερσυντηρητικών, που επιχειρούν να διαιρέσουν και να γυρίσουν το μεγάλο ρολόι του χρόνου στις πιο σκοτεινές περιόδους της ανθρώπινης ιστορίας.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ProRata A.E. (Αριθμός Μητρώου ΕΣΡ: 56). Ποσοτική έρευνα με online συμπλήρωση δομημένου ερωτηματολογίου σε γενικό πληθυσμό άνω των 17 ετών με πρόσβαση στο διαδίκτυο, στο σύνολο της επικράτειας. ΔΕΙΓΜΑ: 1.236 άτομα, με χρήση ποσοστώσεων στο φύλο, την ηλικία και την περιφέρεια μόνιμης διαμονής, το χρονικό διάστημα 8-11 Απριλίου 2022.
* Επικεφαλής Πολιτικών Ερευνών της Prorata
