Πλήρης ημερών έφυγε από τη ζωή η Αλίκη Γιωτοπούλου – Μαραγκοπούλου.
Διακεκριμένη επιστήμονας με διεθνή ακτινοβολία, δύο φορές πρόεδρος της Δ.Ε. του Ιονίου Πανεπιστημίου, αλλά πρώτα απ΄ όλα, μία από τις πρώτες γυναίκες που αναδείχθηκαν μετά από μεγάλη μάχη σε ανώτατες πανεπιστημιακές θέσεις και προσαπιστής των δικαιωμάτων των Γυναικών. Αυτή ήταν η Κερκυραία Αλίκη Γιωτοπούλου – Μαραγκοπούλου η οποία έφυγε πλήρης ημερών πριν από μερικές ημέρες.
Η Γιωτοπούλου ξεκίνησε να ασχολείται οργανωμένα με το γυναικείο κίνημα όταν ήταν 20 ετών. Η ευρύτητα του πνεύματός της, οι γνώσεις της ως καθηγήτριας Εγκληματολογίας, η ρητορεία και ο δυναμισμός της είχαν ως αποτέλεσμα να αντιμετωπίζει επιτυχώς κάθε πρόκληση που συναντούσε. Παντρεύτηκε τον Γεώργιο Ν. Μαραγκόπουλο, πρώην πρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας, ο οποίος με τη διαθήκη του το 1973 δημιούργησε το Ιδρυμα Μαραγκοπούλου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου ως μια αντίδραση κατά της χούντας.
“Έχω ήσυχη τη συνείδησή μου”!
Υπήρξε πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και αντιπρόεδρος του ΕΚΚΕ, ενώ είχε τιμηθεί πολλάκις με ελληνικά και διεθνή βραβεία. Η μεγαλύτερη, όμως, τιμή υπήρξε η ίδια της η πορεία: «Στην ηλικία που είμαι αναμένω την έξοδό μου από τη ζωή» είχε δηλώσει σε συνέντευξή της στην Καθημερινή το 2013. «Εχω τουλάχιστον τη συνείδησή μου ήσυχη ότι δεν αδράνησα. Και αυτό είναι μεγάλο πράγμα, σας το λέω. Είναι μεγάλο πράγμα…».
Από τη Νομική στο γυναικείο κίνημα
Σε ηλικία 16 ετών, το 1933, η Αλίκη Γιωτοπούλου εισάγεται στη Νομική Σχολή της Αθήνας. Είναι ένα από τα δέκα κορίτσια που μπαίνουν στο τμήμα ανάμεσα σε εκατοντάδες άρρενες φοιτητές. «Οι καθηγητές μάς μεταχειρίζονταν – ιδίως ο Μαριδάκης, που ήταν φοβερός αντιφεμινιστής – ειρωνικά και απλώς ανεκτικά» έχει πει η ίδια στο παρελθόν. «Αλλά τη χρονιά που ήταν να πάρουμε πτυχίο, επέτρεψαν την είσοδο στο Πανεπιστήμιο και παρελθόντων ετών φοιτητών. Είχε καταντήσει να είμαστε το τελευταίο έτος 800, εκ των οποίων οι κοπέλες είμαστε ελάχιστες δεκάδες, δύο δεκάδες – τρεις… Και το περίεργο ήταν ότι πήραμε το πτυχίο με Αριστα μόνο δύο, γυναίκες και οι δύο, η Ελλη Νικολετοπούλου κι εγώ».
Η μαθήτρια Αλίκη, ο γυμνασιάρχης και η εντολή για… οικιακά!
Μία αποκαλυπτική ιστορία για το πως η Αλίκη Γιωτοπούλου έγινε μία από τις Ελληνίδες πρωτοπόρους του γυναικείου κινήματος, αποκαλύπτεται σε πρόσφατο τεύχος του περιοδικού «ο αγώνας της γυναίκας», που κυκλοφόρησε από τον Σύνδεσμο για τα Δικαιώματα της Γυναίκας. Το τεύχος του 2018 ήταν αφιερωμένο στη ζωή και τη δράση της Αλίκης Γιωτοπούλου – Μαραγκοπούλου και σε αυτό, η αδελφή της Ελλη Γιωτοπούλου – Σισιλιάνου διηγείται πως, παρά τον “πόλεμο” από το Γυμνασιάρχη του σχολείου που φοιτούσε στην Κέρκυρα, έφυγε από το νησί για σπουδές:
“Ηταν ανήσυχο και ανεξάρτητο πνεύμα από την παιδική της ηλικία. Η μαθήτρια Αλίκη, όπως θυμούνται όσοι την έζησαν στη γενέτειρά της, την Κέρκυρα, δεν μετέφερε βιβλία πηγαίνοντας στο σχολείο: έσκιζε και έπαιρνε μαζί της τις σελίδες που χρειαζόταν για το μάθημα ημέρας. «Και είχε απλοποιήσει τη χρήση τετραδίων. Ενα τετράδιο για τρία μαθήματα – Αρχαία, Εκθεση και Μαθηματικά. Ετσι, είχε ελεύθερα τα χέρια για να μεταφέρει ό,τι εξασφάλιζε ένα ευχάριστο διάλειμμα. Μετέφερε στο σχολείο μια μεγάλη μπάλα και ένα σχοινί από το οποίο μπορούσαν να πηδούν συγχρόνως οι λίγες μαθήτριες της τάξης» διηγείται η αδελφή της.
«Μια μέρα την είδε ο γυμνασιάρχης να περπατά με την μπάλα και το σχοινί και φυσικά χωρίς βιβλία. «Πού πηγαίνεις ούτω πως;» τη ρώτησε. «Στο σχολείο» τού απάντησε. «Να πας να μείνεις όρθια έξω από το γραφείο μου». Ηταν από τις ελαφρότερες τιμωρίες. Το πρόβλημα ήταν οι αποβολές, γιατί ο γυμνασιάρχης δεν δεχόταν την επιστροφή του τιμωρημένου στο σχολείο χωρίς τον κηδεμόνα του. Ο πατέρας μου ήταν στην Αθήνα καθηγητής στο Πανεπιστήμιο και ερχόταν στην Κέρκυρα μόνο Χριστούγεννα και Πάσχα. Η Αλίκη προσπαθούσε να πείσει τον γυμνασιάρχη να τη δεχθεί στο σχολείο ύστερα από κάθε αποβολή αλλά ο γυμνασιάρχης ήταν ανένδοτος. Επιχειρώντας να τον κάμψει του έλεγε ότι θα έχανε το έτος λόγω απουσιών. «Δεν είναι κρίμα;», επέμενε. «Τι θα κάμω αν χάσω τον χρόνο μου;». «Να ασχοληθείς με τα οικιακά» τής απαντούσε κάθε φορά».
Υστερα από χρόνια, όταν η οικογένεια Γιωτοπούλου έχει ήδη εγκατασταθεί στην Αθήνα και η Αλίκη εργάζεται ως δικηγόρος, ο γυμνασιάρχης θα την αναζητήσει για να της αναθέσει κάποια νομική του υπόθεση. «Οταν συναντήθηκαν του είπε χαμογελώντας: «Κύριε γυμνασιάρχα, αν είχα ασχοληθεί με τα οικιακά, δεν θα είχα σήμερα τη χαρά να σας φανώ χρήσιμη».
Ποια ήταν η Αλίκη Γιωτοπούλου Μαραγκοπούλου
Η γεννημένη και μεγαλωμένη στην Κέρκυρα Αλίκη Γιωτοπούλου -Μαραγκοπούλου, ήταν πρωτοπόρος στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μια από τις πρώτες γυναίκες που κατάφεραν να ανέλθουν στις ανώτατες θέσεις στο χώρο της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. Κατέγραψε δύο θητείες ως πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του Ιονίου Πανεπιστημίου και θιασώτης της δημιουργίας ολιγάριθμων και ξεχωριστών τμημάτων στο ίδρυμα προοπτική που τελικά ακολουθήθηκε και στη συνέχεια.
Στο θάνατο της Αλίκης Γιωτοπούλου – Μαραγκοποούλου αναφέρθηκε σε μήνυμά του και ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας:
«Η Αλίκη Γιωτοπούλου -Μαραγκοπούλου έφυγε από τη ζωή αφήνοντας παρακαταθήκη τους εμβληματικούς αγώνες της για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Διακεκριμένη επιστήμονας με διεθνή ακτινοβολία, η πρώτη γυναίκα πρύτανης σε ελληνικό πανεπιστήμιο και υποδειγματικά ασυμβίβαστη σε όλο της το βίο, χάραξε το δρόμο για την πραγματική ισότητα των φύλων, αποτελώντας μέχρι και σήμερα φωτεινό παράδειγμα για τις νέες γενιές. Θερμά συλλυπητήρια στην οικογένεια και τους οικείους της».
