Η ομιλία
H εκλογική νίκη της 20ης Σεπτέμβρη είναι μεγάλη και αδιαμφισβήτητη. Ο ΣΥΡΙΖΑ ακύρωσε το σενάριο της αριστερής παρένθεσης, επέφερε ένα σημαντικό ρήγμα στο σιδερένιο κλουβί της σημερινής Ευρώπης και επομένως επιτελεί σήμερα ρόλο εφαλτηρίου μετάβασης σε ένα νέο ευρωπαϊκό παράδειγμα αμφισβήτησης της λιτότητας που εγκαινίασε ο νεοφιλελευθερισμός. Το εκλογικό αποτέλεσμα κατέδειξε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ συνιστά έκφραση ελπίδας, συνιστά εχέγγυο δημοκρατίας, αξιοπρέπειας και άσκησης κοινωνικής πολιτικής, όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για τους λαούς της Ευρώπης. Άλλωστε η συμβολή του στην αλλαγή του συσχετισμού δυνάμεων στην Ευρώπη είναι πρόδηλη. Το τελευταίο διάστημα η σταθερά επαναλαμβανόμενη επωδός ήταν ότι το προηγούμενο εξάμηνο επικεντρώθηκε στη μεγάλη εικόνα της διαπραγμάτευσης ερήμην της διακυβέρνησης της χώρας. Το τελευταίο διάστημα μάς επιρρίπτατε διαρκώς τη μομφή της διαρκούς εξουθένωσης της κοινωνίας χάριν μιας μακρόσυρτης και άγονης περιπέτειας στην οποία εμπλέξαμε το λαό. Μέσα σε ένα δυσμενέστατο πλαίσιο χρηματοδοτικής ασφυξίας, η Κυβέρνηση τόλμησε να ψηφίσει σημαντικά νομοσχέδια που εκλαμβάνονταν ως μονομερείς ενέργειες και επούλωσαν πληγές της ελληνικής κοινωνίας. Το νομοσχέδιο για την ανθρωπιστική κρίση έδωσε τροφή, ρεύμα και στέγη σε περίπου τετρακόσιες χιλιάδες οικογένειες. Το νομοσχέδιο για τις εκατό δόσεις ανάσα και αξιοπρέπεια σε χιλιάδες φυσικά και νομικά πρόσωπα. Απολυμένοι συμπολίτες μας επέστρεψαν στις δουλειές τους. Έσπασε το λουκέτο της ΕΡΤ, καταργήθηκε το 5ευρω στα νοσοκομεία. Ναι, είναι αλήθεια ότι παλέψαμε έξι μήνες και ότι ουδέποτε υπερασπιστήκαμε το πάση θυσία συμφωνία, αν το τελευταίο σημαίνει ότι υπογράφουμε όποιο χαρτί μας φέρνουν μπροστά μας. Ναι, είναι αλήθεια ότι έξι μήνες έγινε ένας υπεράνθρωπος αγώνας, γιατί συμφωνία για μας δεν είναι μια νεοφιλελεύθερης κοπής ανάλγητη διεκπεραίωση που ισοδυναμεί με κοινωνική αυτοκτονία. Διότι αν για κάποιους το μνημόνιο ακόμη και αν δεν υπήρχε, θα έπρεπε να το εφεύρουμε, για εμάς ο στόχος είναι ο απεγκλωβισμός και η ανάκτηση της λαϊκής κυριαρχίας και της αξιοπρέπειας του πολίτη. Και αν για κάποιους η διαπραγμάτευση γινόταν με success story, τα δικά μας όπλα ήταν να καταγγείλουμε ότι μια ευρωπαϊκή χώρα του 21ου αιώνα είχε ενάμισι εκατομμύριο ανέργους και παιδιά που λιποθυμούν από την πείνα. Είχε αυτόχειρες και άστεγους. Συσσίτια και ανθρώπινα κουρέλια. Το δικό μας success story ήταν να δείξουμε ότι ένα μη βιώσιμο χρέος κάνει το βίο αβίωτο και ότι ο βασιλιάς της Ευρωζώνης είναι γυμνός. Μέσα σε ένα βράδυ η υφήλιος συνειδητοποίησε την πολιτική διάσταση της κρίσης χρέους και η Γερμανία απώλεσε μισό αιώνα ηθικοπολιτικού της πλεονεκτήματος. Δεν το λέω εγώ αυτό, το λέει ο Γιούργκεν Χάμπερμας. Αν συστατικό, λοιπόν, στοιχείο του προγράμματος των κομμάτων της Αντιπολίτευσης είναι η απορρύθμιση της εργασίας και η απελευθέρωση των
απολύσεων, των απολύσεων ακόμα και των «άχρηστων» -κατά την έκφρασή σας- συμπολιτών μας που έστειλε πίσω στις δουλειές τους ο νόμος Κατρούγκαλου, στον αξιακό κώδικα του δικού μας προγράμματος είναι η ταξική μεροληψία προς όφελος των αδυνάτων, είναι η προστασία της ζωντανής εργασίας και η αποκατάσταση της τραυματισμένης σχέσης πολιτικής και πολίτη. Και αν για κάποιους από εσάς τα μνημόνια είναι ιδεολογική επιλογή, για εμάς είναι έξωθεν επιβεβλημένη αναγκαιότητα που πρέπει να υπερβούμε αντιτάσσοντας ισοδύναμα μέτρα. Η πάταξη της διαφθοράς, της φοροδιαφυγής και της διαπλοκής ενός αυτοαναπαραγώμενου πελατειακού κράτους δεν είναι ευχολόγιο, δεν είναι αφηρημένη επίκληση της χρηστής διοίκησης –που δεν χρειάζεται να είναι κανείς αριστερός για να την επικαλείται. Είναι ένα τελεσφόρο εργαλείο οικοδόμησης ex nihilo ενός κράτους δικαίου που είναι ο μόνος δρόμος ισοπολιτείας και κοινωνικής δικαιοσύνης. Επιπλέον, το πακέτο των 35 δισεκατομμυρίων με το νέο ΕΣΠΑ που καταφέραμε να διασφαλίσει εκατό τοις εκατό ευρωπαϊκή χρηματοδότηση και δίνει έμφαση όχι πλέον σε φαραωνικά έργα αλλά σε νέους επιστήμονες, στον τουρισμό και στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, δημιουργεί έναν ορίζοντα ανάπτυξης που μπορεί να απεγκλωβίσει την κοινωνία από την εξαθλίωση που επέφεραν τα μνημόνια και να ξαναδώσει όραμα, προοπτική και ελπίδα στη νέα γενιά που καταδικάστηκε είτε στην ανεργία είτε στη μετανάστευση. Επειδή όμως εκτός από τα δημοσιονομικά μεγέθη ο μακρύς δρόμος προς έναν ανθρωποκεντρικό μετασχηματισμό της κοινωνίας περνάει μέσα από την παιδεία και τη δημοκρατία και την αποκατάσταση της χαμένη
ς τιμής της δημοκρατίας, έχουμε κάποια δείγματα γραφής. Δημοκρατία σημαίνει ένα πιο ανθρώπινο σύστημα σωφρονισμού, που γκρεμίζει τη φυλακή μέσα στη φυλακή. Σημαίνει ιθαγένεια σε παιδιά μεταναστών και άριστα σχολεία για όλους. Σημαίνει χειραφέτηση από την αξιολόγηση-παρωδία και φενάκη τιμωρίας και απολύσεων και δημοκρατικά εκλεγμένες διοικήσεις σε σχολεία και πανεπιστήμια. Ο δρόμος προς τη δημοκρατία περνάει μέσα από το πανεπιστήμιο του 21ου αιώνα με εμπεδωμένο ερευνητικό έθος αλλά και κέλυφος επώασης κριτικού αναστοχασμού, με προστατευμένο θεσμικό περιβάλλον προαγωγής της έρευνας αλλά και των αρχών της δημοσιότητας και της λογοδοσίας. Η παιδεία έγινε προκρούστεια κλίνη και πεδίο πειραματισμών και προσχηματικών διαλόγων. Μια ριζοσπαστική μεταρρύθμιση που θα αρχίσει, οφείλει να κάνει όλη την εκπαιδευτική κοινότητα κοινωνό του προβλήματος και να εκκινήσει από μια ισότιμη δημόσια διαβούλευση. Τελειώνω με ένα σχόλιο πάνω στο προσφυγικό. Στο τοπίο της κρίσης εισέβαλε ορμητικά η φιγούρα του πρόσφυγα να υπενθυμίζει την ασέλγεια πάνω στις ιδρυτικές αξίες και αρχές της Ευρώπης από όσους ύψωσαν φράγματα και συρματοπλέγματα και έκαναν τη Μεσόγειο το μεγαλύτερο υγρό τάφο που ξεβράζει πτώματα παιδιών. Η μετάφραση του δικού μας αξιακού πυρήνα των ανθρώπινων δικαιωμάτων σε πολιτικές υποδοχής και φιλοξενίας των προσφύγων μετέτρεψαν την Ελλάδα και σταδιακά τείνουν να μετατρέψουν την Ευρώπη από ένα απέραντο στρατόπεδο συγκέντρωσης, σε ένα εργαστήριο πολιτικών συναισθημάτων αλληλεγγύης, ανοίγοντας τους δρόμους στο αυτονόητο, στο δικαίωμα όλων να έχουν δικαιώματα.
