Θετικά υποσχέθηκε να δει την υπόθεση της χρηματοδότησης της αναστήλωσης του Φοίνικα στο ΕΣΠΑ η Γ.Γ. Πολιτισμού Λένα Μενδώνη αλλά και η Γ.Γ. της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων Βάσω Αλεξανδρίδου.
Αυτό δήλωσε στο CorfuPress.com ο δήμαρχος Κερκυραίων Σωτήρης Μικάλεφ εξερχόμενος από σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε σήμερα το πρωί στην Περιφέρεια με την παρουσία του υψηλόβαθμου πολιτικού στελέχους του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού.
Ο κ. Μικάλεφ δεν θέλησε να αναφερθεί σε πολλές λεπτομέρειες όσον αφορά στο Φοίνικα, ωστόσο, δήλωσε ότι έλαβε την υπόσχεση η αναστήλωσή του να τεθεί στα έργα πρώτης προτεραιότητας του περιφερειακού σκέλους του ΕΣΠΑ, όσον αφορά στα κονδύλια που θα διατεθούν για έργα πολιτισμού.
Η χρηματοδότηση της αναστήλωσης και αποκατάστασης του θεάτρου Φοίνικας, αποτελεί ένα χρόνιο αίτημα του Δήμου Κερκυραίων ο οποίος έχει εκπονήσει μελέτη και ζητά κονδύλια για την υλοποίησή της.
Η μελέτη προβλέπει σειρά παρεμβάσεων, από τη στατική αποκατάσταση του κτιρίου, μέχρι τον πλήρη ηλεκτροτεχνολογικό εξοπλισμό του. Ο Δήμος Κερκυραίων προτίθεται να δημιουργήσει στο θέατρο Φοίνικας δύο πολυχώρους, έναν στο «κλειστό» κτίριο και έναν στο ανοικτό αύλιο χώρο που σήμερα λειτουργεί ο θερινός κινηματογράφος. Ειδικά στο δεύτερο κομμάτι, προβλέπεται η κατασκευή λυόμενης κινητής στέγης για να μη χάσει το χαρακτήρα της αυλής που έχει σήμερα ο θερινός σινεμάς.
Μερικά για τον ιστορικό «Φοίνικα».
Ο Γιώργος Ζούμπος, είχε γράψει για την ιστορία του Φοίνικα στο περιοδικό EXIT (τεύχος Νοεμβρίου του 2001) ένα άρθρο με τίτλο «Ο Δραματικός Σύλλογος της Κέρκυρας και ο Φοίνικας». Παραθέτουμε το πολύ ενδιαφέρον αυτό άρθρο με χρήσιμα ιστορικά στοιχεία:
«Το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα και κατά το πρώτο του 20ου η Κέρκυρα γνώρισε μεγάλη οικονομική ευημερία. Πρόκειται για περίοδο που χαρακτηρίζεται με άνοδο της αστικής τάξης η οποία προσπαθούσε να εκφραστεί και πολιτιστικά. Ταυτόχρονα αυξήθηκε το εργατικό δυναμικό. Δημιουργήθηκε ο «Σοσιαλιστικός όμιλος», διάφορα εργατικά συνδικάτα και είχαμε τις πρώτες απεργίες. Η πολιτιστική κίνηση ήταν χωρίς προηγούμενο. Πολυάριθμα πολιτιστικά σωματεία δημιουργήθηκαν και πολλά, αν και βραχύβια, άφησαν έντονα τα ίχνη τους ως τις μέρες μας.
Όμως, η οικονομική παρακμή που ακολούθησε στην τέταρτη δεκαετία του αιώνα μας είχε φυσικά άμεσο αντίκτυπο και στον πολιτιστικό τομέα. Η αποδυνάμωση της ντόπιας αστικής τάξης αποδυνάμωσε και την πολιτιστική δραστηριότητα. Ίχνη της διασώθηκαν από τη πολεμική λαίλαπα και σήμερα ο πολιτιστικός χάρτης είναι εξαιρετικά ιδιόμορφος και συζητήσιμος.
Για τη θεατρική δραστηριότητα στην Κέρκυρα έχουμε αρκετά στοιχεία παρά τις καταστροφές του πολέμου. Σημαντικό κεφάλαιο αποτελεί η λειτουργία του «Δραματικού Συλλόγου» και του θεάτρου «Φοίνιξ» για τα οποία όμως η βιβλιογραφία είναι εξαιρετικά περιορισμένη. Το 1869 ιδρύεται στην Κέρκυρα από μια ομάδα νέων ατόμων η «Φιλοδραματική Εταιρεία Φοίνιξ» η οποία έδωσε τις πρώτες παραστάσεις της στις 5 Σεπτέμβρη 1871 με τον «Αθανάσιο Διάκο» και την «Τίγρη της Βεγγάλης».
Σύντομα δημιουργήθηκαν προστριβές στα εσωτερικά της Εταιρείας και μια ομάδα μελών (Λεωνίδας Ραφαήλοβιτς, Βεν. Λάνδος, Νικ. Κάκος, Ν. Ζερβός, Ι. Σκουλής και Ε. Μαυρογιάννης) αποσκίρτησε ιδρύοντας την 1η Μάη 1872 τη «Φιλοδραματική Εταιρεία Καποδίστριας».
Στις 13 Ιούλη 1875 οι δύο Εταιρείες αποφάσισαν να ενωθούν στο ¨Δραματικό Σύλλογο Κέρκυρας΄΄. Ο Σύλλογος αυτός ιδρύθηκε επίσημα στις 4 Δεκέμβρη 1875 με τη δημοσίευση σχετικού Βασιλικού Διατάγματος. Σκοπός του Συλλόγου ήταν ¨η κατάρτιση όσον ένεστι πλήρους και ικανού Ελληνικού Δραματικού Θιάσου΄΄ κάτι το οποίο δείχνει την πρόθεση να δοθεί στο Σύλλογο όσο γίνεται Ελληνικός χαρακτήρας.
Αμεσα συντάχτηκε κανονισμός στο 3ο άρθρο του οποίου αναφέρεται ότι οι σκοποί του Συλλόγου θα επιδιωχθούν με:
α) Την από σκηνής διδασκαλία Ελληνικών δραμάτων υπό τη διεύθυνση καταλλήλων προσώπων.
β) Τη διδασκαλία της οργανικής και φωνητικής μουσικής.
γ) Τη σύσταση διαγωνισμών.
δ) Την ανάγνωση σχετικών διατριβών.
ε) Τη δημιουργία βιβλιοθήκης και αναγνωστήριου
στ) Οποιοδήποτε άλλο μέσο ο Σύλλογος θα κρίνει αναγκαίο.
Κατά την ΠΕΡΙΟΔΟ 1875-΄95 ο Σύλλογος έδωσε αξιόλογες παραστάσεις που προκάλεσαν το έντονο ενδιαφέρον της αστικής τάξης και κατόρθωσε να δημιουργήσει μια καλή οικονομική υποδομή. Στο ίδιο διάστημα δημιούργησε υποδομή σε έμψυχο υλικό, μορφώνοντας νέους ερασιτέχνες. Οπωσδήποτε οι επιδιώξεις του παρέμειναν σε ερασιτεχνικό επίπεδο, αλλά αποτέλεσαν σταθμό στη θεατρική ιστορία του νησιού όπου μέχρι τότε κυριαρχούσε η Ιταλική σκηνή. Έτσι εξηγείται η υποστήριξη την οποία είχε ο Δραματικός Σύλλογος από το λαό, παρά το ότι αντιμετώπισε πολλά εμπόδια στην πορεία του.
Ο Σύλλογος διέθετε και Βιβλιοθήκη η οποία το 1881 αριθμούσε 453 τόμους, ενώ από τα πρώτα μελήματά του ήταν η δημιουργία δραματικής σχολής. Η σχολή στεγάστηκε στον ¨Παλαιό Φοίνικα΄΄ κοντά στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου των Γερόντων (στην οδό Θεμιστοκλέους) σε κτίριο που καταστράφηκε κατά τους βομβαρδισμούς του τελευταίου πολέμου. Από τη σχολή αυτή προέρχονταν μερικοί από τους διασημότερους Έλληνες ηθοποιούς όπως ο Τηλέμαχος Λεπενιώτης και ο Αγγελος Χρυσομάλλης. Και οι δύο τους αφού μεσουράνησαν στο καλλιτεχνικό στερέωμα, πέθαναν σε έσχατη ένδεια. Ο Λεπενιώτης σαν βοηθός φροντιστή στην Εθνική Λυρική Σκηνή και ο Χρυσομάλλης στο γηροκομείο της Ελεήμονος Εταιρείας Αθηνών το Γενάρη του 1956.
Η Δραματική Σχολή είχε δύο τμήματα, το θεωρητικό, όπου διδάσκονταν ανάγνωση και απαγγελία και το πρακτικό που περιλάμβανε την από σκηνής διδασκαλία δραματικών έργων. Αμοιβή των ηθοποιών ήταν η μη καταβολή διδάκτρων και η δωρεάν χορήγηση διδακτικών βιβλίων για να τελειώσουν τις σπουδές τους.
Μέχρι το 1895 οι επιτυχίες του Δραματικού διαδέχονταν η μία την άλλη και η συμπάθεια του λαού αυξανόταν συνεχώς. Ήταν επιτακτική ανάγκη πλέον η εύρεση κατάλληλης και μόνιμης στέγης. Τη χρονιά εκείνη μετά από έντονες προσπάθειες και με πρωτοβουλία του Γ. Ασπιώτη, αποπερατώνεται το θέατρο «Φοίνιξ». Ο Δραματικός μπαίνει στην περίοδο της μέγιστης ακμής του κατά την οποία ανέδειξε ταλέντα που λάμπρυναν την Ελληνική σκηνή.
Το νέο θέατρο «Φοίνιξ» ήταν από τα καλύτερα της εποχής του και κάλυπτε κατά τον καλύτερο τρόπο τις τότε θεατρικές ανάγκες. Το συγκρότημα περιλάμβανε: Την κεντρική οικοδομή με εξωτερικές σκάλες, αίθουσα παραστάσεων, διάδρομο εισόδου και πλήρως εξοπλισμένη σκηνή με σιδερένια αυλαία. Τη δεξιά πτέρυγα με δωμάτιο γκαρνταρόμπας, τουαλέτες, αίθουσα υποδοχής, σκάλα προς τη σκηνή, οκτώ καμαρίνια ηθοποιών και γραφείο γραμματείας. Την αριστερή πτέρυγα με αίθουσα αναψυχής, δύο εντευκτήρια καλλιτεχνών, δύο κυλικεία, αποθήκη και άλλη μία σκάλα προς τη σκηνή.
Επί πλέον υπήρχε και πλήρες θερινό θέατρο με στεγασμένη πλατεία, εστιατόριο, καφενείο και άλλους βοηθητικούς χώρους. Η θεατρική σκηνή ήταν κοινή για το θερινό (500 θέσεων) και το χειμερινό θέατρο (1000 θέσεων) απομονώνοντας το μη χρησιμοποιούμενο τμήμα.
H κατασκευή και λειτουργία του «Φοίνικα» γίνεται σε μια περίοδο θεατρικών ανακατατάξεων στην Κέρκυρα, καθώς το «Σαν Τζιάκομο» κλείνει (1893) και το Δημοτικό Θέατρο αρχίζει να κτίζεται για να εγκαινιαστεί το Δεκέμβρη του 1902.
Μετά από μια λαμπρή περίοδο ο «Φοίνικας» εισήλθε από το 1914 σε φάση παρακμής. Τα χρέη ήταν τεράστια και το 1919, μετά από μακρόχρονους δικαστικούς αγώνες ανάμεσα στο Δήμο Κερκυραίων και το Δραματικό Σύλλογο πέρασε στην κυριότητα του Δήμου. Στα χρόνια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου το χειμερινό θέατρο είχε χρησιμοποιηθεί από τους Γάλλους ως αστυνομικός σταθμός, ενώ στο θερινό είχαν εγκατασταθεί ξένοι ιδιώτες.
Την παρακμή του «Φοίνικα» ακολούθησε όπως ήταν επόμενο και η παρακμή του Δραματικού.
Στις 24 Δεκέμβρη 1926 ιδρύθηκε ο «Όμιλος Φίλων της Κέρκυρας» με σκοπό ¨… την ένωσιν εν αυτώ και ενίσχυσιν παντός προοδευτικού στοιχείου της Κερκυραϊκής κοινωνίας΄΄. Πρόεδρος εκλέχτηκε ο Σπύρος Ν. Πανδής, παλιό στέλεχος του Δραματικού Συλλόγου.
Στις 2 Απρίλη 1927 ο Πανδής ζήτησε το «Φοίνικα» για δύο παραστάσεις και τον έλαβε. Στη συνέχεια όμως δεν επέστρεψε το θέατρο στο Δήμο αλλά προσπάθησε να επανασυστήσει το Δραματικό Σύλλογο. Προστριβές δημιουργήθηκαν στο Διοικητικό Συμβούλιο, και η κατάληξη ήταν να συγχωνευτεί στις 10 Ιούλη 1927 ο Όμιλος με το Δραματικό Σύλλογο.
Υπό τις νέες συνθήκες ο Δραματικός ξεκίνησε νέα περίοδο ακμής η οποία δεν έφτασε την προηγούμενη αίγλη, αλλά προσέφερε πολλά στη θεατρική ζωή του τόπου μέχρι την έκρηξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Η προσφορά του Δραματικού Συλλόγου στην πνευματική ζωή της Κέρκυρας υπήρξε σημαντικότατη καθώς στα χρόνια της λειτουργίας του ανέβασε στη σκηνή τα σημαντικότερα έργα του διεθνούς ρεπερτορίου και με η δραματική του σχολή ανέδειξε πολλούς ταλαντούχους ηθοποιούς. Η δραστηριότητά του δεν έχει καταγραφεί επακριβώς και αυτό ίσως να μη γίνει ποτέ, καθώς αγνοείται η τύχη των αρχείων και της βιβλιοθήκης του. Ομοίως δεν έχουμε ακριβή στοιχεία για τη λειτουργία του «Φοίνικα» κατά την περίοδο 1895-1940 (τα μεταπολεμικά είναι γνωστά).
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
1) Σπύρος Μοντσενίγος: ¨Νεοελληνική Μουσική΄΄. Αθήνα 1958.
2) Κ.Χ. Μ. Κυριάκης: ¨Οδηγός της νήσου Κέρκυρας κ.τ.λ.΄΄. Εν Αθήναις 1902.
